Neurosurgeon W. Scoville i neuropsycholog B. Milner opisali pacjenta H.M., któremu w 1953 usunięto obustronnie hipokamp w celu leczenia padaczki. Po operacji pacjent utracił zdolność tworzenia nowych wspomnień (amnезja następcza)

1963 - EKSPERYMENT RICHARDA HELDA I ALANA HEINA NAD ZACHOWANIAMI KIEROWANYMI WIZUALNIE 

*[Held, R. and Hein A. (1963). Movement-produced stimulation in the development of visually guided behavior. Jouranal of Comparative and Physiological Psychology
56(5): 872-876.]

1971 – The Hippocampus as a Spatial Map (J. O’Keefe & J. Dostrovsky)

John O’Keefe (Nobel 2014) odkrył w hipokampie szczurów tzw. komórki miejsca (place cells): neurony, które aktywują się, gdy zwierzę znajduje się w określonym miejscu otoczenia. Sugerowało to, że hipokamp tworzy wewnętrzną mapę przestrzeni.

1973 – Long-Lasting Potentiation of Synaptic Transmission in the Dentate Area… (T. V. Bliss & T. Lømo)

Pierwszy opis długotrwałej potencjacji synaptycznej (LTP) w hipokampie (u królika). Jednorazowe wyzwolenie 10–20 Hz w włóknach perforant path powodowało utrzymujący się przez dziesiątki minut do godzin wzrost amplitudy odpowiedzi postsynaptycznej w zakręcie zębatym. To zjawisko zasugerowało, że LTP może być podstawowym mechanizmem uczenia się i pamięci w mózgu.

1978 – The Hippocampus as a Cognitive Map (J. O’Keefe & L. Nadel)

O’Keefe wraz z Lynn Nadel opublikowali przełomową książkę, w której połączyli obserwacje komórek miejsca i zaproponowali hipotezę hipokampu jako struktury tworzącej poznawczą mapę otoczenia.

1990 – Head-Direction Cells Recorded from the Postsubiculum in Freely Moving Rats. I. (J. S. Taube, R. U. Muller, J. B. Ranck)

Jeffrey Taube (pracując z Ranckiem i Mullerem) opisał w „Journal of Neuroscience” neurony kodujące orientację głowy (komórki kierunku głowy). Te neurony strzałkują, gdy głowa zwierzęcia wskazuje określoną kierunkową orientację, niezależnie od aktualnej pozycji w przestrzeni. Odkrycie to pokazało kolejny element systemu nawigacyjnego mózgu.

1994 – Teoria separacji wzorców. Wilson & McNaughton 

Teoria separacji wzorców – badania nad rolą zakrętu zębatego w rozróżnianiu podobnych wspomnień (np. prace M. McNaughtona i R. Morris) oraz mechanizmów odtworzeniowych (replay) w hipokampie (np. Wilson & McNaughton 1994).

1998 – Neurogenesis in the Adult Human Hippocampus (P. S. Eriksson et al.)

Peter S. Eriksson i współpracownicy wykazali, że u dorosłych ludzi w hipokampie (w zakręcie zębatym) powstają nowe neurony Używając markera DNA (BrdU) pokazali, że neuronogeneza w hipokampie człowieka trwa przez całe życie, co podkreśliło niezwykłą plastyczność strukturalną tej części mózgu.

2000 – Navigation-related Structural Change in the Hippocampi of Taxi Drivers (E. A. Maguire et al.)

Badanie obrazowe (MRI) Maguire i in. wykazało, że doświadczone taksówkarze londyńscy mają znacząco większe tylne części hipokampu niż kontrolne osoby. Wysokie zaangażowanie w nawigację po skomplikowanej sieci ulicnej powodowało regionalne zwiększenie objętości hipokampa, co dowodziło dojrzałej plastyczności mózgu w odpowiedzi na wymagania środowiska.

2005 – Microstructure of a Spatial Map in the Entorhinal Cortex (T. Hafting et al.)

May-Britt i Edvard Moser (Nobel 2014) odkryli w korze śródwęchowej (entorhinal cortex) nowy typ komórek – komórki sieci (grid cells). Aktywują się one wielokrotnie, gdy zwierzę znajduje się w punktach rozmieszczonych jak w sześciokątnej siatce, tworząc koordynatowy system pozycji. To odkrycie ujawniło drugi kluczowy element „wewnętrznego GPS” mózgu, uzupełniający komórki miejsca z hipokampu.

2008 – Representation of Geometric Borders in the Entorhinal Cortex (T. Solstad et al.)

Solstad wraz z Mosers odkryli tzw. komórki graniczne (border cells) w korze śródwęchowej. Te neurony strzałkują w pobliżu ścian i krawędzi otoczenia (bez względu na kształt czy rozmiar przestrzeni), co sugeruje, że służą kotwiczeniu mapy przestrzennej w odniesieniu do granic fizycznych środowiska.

2010 – Komórki czasowe – odkrycie przez H. Eichenbauma

Komórki czasowe – odkrycie przez H. Eichenbauma i in. neuronów kodujących czas w hipokampie (w latach 2010.) poszerza rozumienie zapisu sekwencji zdarzeń.

2014 (6 października) – Nagroda Nobla w dziedzinie Fizylogii lub Medycyny

Przyznano ją Johnowi O’Keefe za odkrycie komórek miejsca oraz May-Britt i Edvardowi I. Moserom za odkrycie komórek sieci. Komisja Noblowska uzasadniła nagrodę rozwiązaniem zagadki, jak mózg tworzy mapę przestrzeni i umożliwia orientację – dzięki wykryciu neuronów pełniących funkcje „wewnętrznego GPS

Badania opublikowane przez zespół Kiyoshi Nagai wykazały, że manipulowanie aktywnością określonych neuronów w hipokampie u myszy może modyfikować, a nawet usuwać wspomnienia strachu, otwierając nowe perspektywy w leczeniu zaburzeń lękowych i PTSD.

2025 (23 lipca) – Hippocampal Representations Drift in Stable Multisensory Environments (J. R. Climer et al.)

Jason Climer i współpracownicy wykorzystali w pełni kontrolowany system VR, by śledzić aktywność komórek miejsca u myszy biegnących zawsze tą samą trasą.Odkryli, że mimo identycznych warunków środowiskowych i behawioralnych aktywność poszczególnych neuronów stopniowo „dryfuje” – codziennie inny zestaw komórek koduje tę samą drogę. Wykazali też, że komórki o większej pobudliwości wykazują większą stabilność. Wyniki te wskazują, iż pamięć przestrzenna w hipokampie ma dynamiczną, rozproszoną naturę oraz że plastyczność i pobudliwość neuronów wpływają na trwałość reprezentacji przestrzennej